Men zegt altijd dat de bewuste reactie op de Aquariusimpuls voor het eerst zichtbaar werd met de opkomst van de Theosofische Vereniging van mevrouw Blavatsky, gevolgd door de Antroposofische Vereniging van Rudolf Steiner, de vele soefi- en hindoeleraren met hun volgelingen, het Rozenkruisers Genootschap van Max Heindel en vele andere. Aan dat rijtje wordt tegenwoordig vaak de Geestesschool van het Gouden Rozenkruis van J. van Rijckenborgh en Catharose de Petri toegevoegd.Toch heeft de geestesschool een geheel eigen taak en opdracht.
Wanneer de zoeker in de mysterieschool van het Rozenkruis binnenkomt, komt hij tot de ontdekking dat deze school geen leergemeenschap, maar een werkgemeenschap is. Ook al dacht hij in eerste instantie toegelaten te worden tot een buitengewone leerschool, een hogere school van goddelijke wijsbegeerte, die misschien verborgen krachten in hem vrij zou maken, de werkelijkheid haalt een forse streep door zijn rekening. De mysterieschool is geen school voor de uitbreiding van uw kennis, maar een school van loutering door het vuur. U krijgt geen nieuwe wijsheid door een binding met haar aan te gaan; eerder ontneemt zij u alle zekerheden die u dacht te hebben. De mysterieschool beoogt geen opheffing uit het lagere, maar het ontwaken van wat er altijd was: het goddelijke, het oorspronkelijke vuurbeginsel in de mens. Sinds het begin van zijn werkzaamheid spreekt het Rozenkruis steeds dezelfde taal: «Wordt u bewust van de werkelijkheid van de wereld om u heen. Wordt u zich er ook van bewust dat er niet zoiets is als verlossing uit die werkelijkheid. Wordt u zich ervan bewust dat u zelf met het vuur van uw daden het lagere kunt tenietdoen en volkomen op kunt gaan in het leven van de geestziel.»
De Geestesschool heeft een eigen opdracht te vervullen: het herstel van de verbinding met het oorspronkelijke veld van de mensheid en tegelijk, in het licht van en geholpen door de kracht van de gnosis, de innerlijke leringen en het innerlijke begrip van het oorspronkelijk christendom opnieuw te verspreiden. Dat was, zo denken wij, de achtergrond en het doel van de impuls die in de tweede helft van de negentiende eeuw was ingezet. In dit verband is het interessant te noemen dat al in 1881 Anna Kingsford’ de eerste lezingen hield over het gnostieke christendom, waarvan zij het stof der eeuwen verwijderde. Zij wees op de hermetische basis ervan, op de geestelijke en bevrijdende kracht die erin besloten ligt. Ook legde zij uit, dat de mens in de eerste plaats een (geest-)ziel is, en dat de Christuskracht niet juist begrepen kan worden als deze niet in de mens zelf verwerkelijkt wordt.
Zeven jaar later verscheen de eerste uitgave van De Geheime Leer’, geschreven door H.P. Blavatsky. Dit werk tastte op bijna iedere bladzijde de fundamenten aan van de materialistische wetenschap — die immers volhoudt dat materie het begin en het einde van alles is. Ook benadrukte zij de misleiding die veel kerken op hun geweten hebben, en zij wees op het oeroude weten, dat — mogelijk versluierd — de basis vormde van alle bevrijdende religies.
Hebben deze groepen en scholen een wereldreformatie ingeleid? Is er een grote groep verlichte mensen die voor elke goedwillende zoekende mens de bevrijdende leer uit eigen ervaring kunnen weergeven? Is er aan het einde van de twintigste eeuw een ‘massabeweging’ ontstaan, zoals werd voorspeld, die de Christus ‘op etherisch niveau’ bewust zou kennen?
Wat is er geworden van deze aankondigingen en verwachtingen? Als men de chaotische wereld van nu beschouwt, en de terugkeer van strenge dogmatiek in de normen en waarden die veel politieke en religieuze partijen voorstaan, lijkt het erop alsof de mensen de spirituele impuls steeds moeilijker kunnen zien.
Maar ook kan opgemerkt worden dat velen die zoeken naar de waarheid, waarvan het aantal voortdurend groeit, in toenemende mate worden verontrust. Men voelt dat niets kan blijven zoals het was — een besef dat veld wint.
J. van Rijckenborgh hoopte dat het Lectorium Rosicrucianum via haar mysterieschool een ’toegangspoort’ zal worden voor talloze zoekende mensen die de Aquariusimpuls verwerkelijken.
Na lange voorbereidingen en inspanningen is de verankering van de christelijke inwijdingsweg in de mensheid, in de geestesschool een feit geworden. Ook is de inwijdingsweg van het oorspronkelijke christendom bevrijd van al het dogmatische puin. Hij onderricht de zoeker dat de uiterlijke mens tot een natuur behoort die aan heel andere wetten beantwoordt dan de oorspronkelijke natuur en toont aan hoe de innerlijke mens weer één kan worden met de goddelijke natuur.
De eenwording is mogelijk doordat het latente innerlijke leven — dat is de werkelijke betekenis van Christus — in de mens weer actief wordt, en dan zal de uiterlijke mens, de aardse persoonlijkheid, daarvoor ruimte maken. Hij moet zichzelf als het ware ‘verliezen. De innerlijke levenskracht bloeit dan op en uiteindelijk ontplooit zich een onsterfelijke geestziel. Dit proces van de vervanging van de oude, sterfelijke mens door een nieuwe persoonlijkheid noemt de Geestesschool van het Rozenkruis ’transfiguratie, persoonlijkheidsverwisseling.
Jezus leefde dit leven als voorbeeld. Hij gaf zijn eigen leven om het leven van de geest mogelijk te maken. Het ik-georiënteerde leven verliezen om deel te krijgen aan het goddelijke leven is de christelijke inwijdingsweg, die door elke mens kan worden gegaan. De Geestesschool van het Rozenkruis toont die weg. Zij streeft geen ontwikkeling na van bovenzinnelijke vaardigheden, noch in materiële, noch in fijnstoffelijke manifestatie.
Christelijke inwijding en reïncarnatie
De Geestesschool van het Rozenkruis verklaart de moderne mens dit christelijke inwijdingsmysterie en legt daarbij een zeker verband met de reïncarnatieleer. Want hoe zou een mens in slechts één leven ook maar in de buurt van dit inwijdingsmysterie kunnen komen? Hij moet daarvoor ‘rijp’ zijn, en die ontwikkeling geschiedt langzaam, in de ontelbare incarnaties dat zijn geestvonk verbonden was met een persoonlijkheid. Maar er is één incarnatie waarin hij de bevrijdende weg begint en door transfiguratie de cirkelgang van geboorte en dood doorbreekt. Door deze beslissende gebeurtenis maakt hij zich los van zijn verstrikking in de uiterlijkheid en krijgt hij weer deel aan de voortgangen van het oorspronkelijke leven.
Het lot van de mens omwenden
Er is een grote mogelijkheid voor de bevrijding van de spirituele mens, voor het ervaren van de Christus. Dat is een antwoord op de vraag, wat er uit de Aquariusimpuls na honderdvijfentwintig jaar is geworden. Een geestesschool is een hulpmiddel voor de mens op zijn weg en een werkgemeenschap die de idee en de mogelijkheid van geestelijke bevrijding voor de innerlijke mens uitstraalt in het wereldveld. Zij is een werkgemeenschap waarin alle leden zich inspannen de krachten van het vernieuwde leven te bundelen. Zij ondergaan de vibraties van de Christuskracht in zich en versterken deze door er positief op te antwoorden. Zij herstellen op die wijze de harmonie met de nieuwe energieën die de kosmos doorstralen. Zij stellen hun werkzaamheid in dienst van hen die het lot van de mensheid willen omkeren.
Geestesscholen zijn door de boodschappers van de eeuwigheid gecreëerde brandpunten van de Christusstraling. In deze scholen krijgt de zoeker bijzondere mogelijkheden om deze nieuwe bezieling te bevorderen.